ไวพจน์ อาภรณ์รัตน์ เกิดเมื่อวันที่ 4 พฤศจิกายน พ.ศ. 2501[3] จบการศึกษาระดับปริญญาตรีจาก โรงเรียนนายร้อยตำรวจ รุ่นที่35(นรต.35) สมรสกับ อุดมรัตน์ อาภรณ์รัตน์ อดีตสมาชิกสภาผู้แทนราษฎรแบบบัญชีรายชื่อ พรรคเพื่อไทย[4]

ในปี พ.ศ. 2551 ถูกตัดสิทธิ์ทางการเมืองเป็นเวลา 5 ปี เนื่องจากเป็นกรรมการบริหารพรรคพลังประชาชน[5] ต่อมาในการเลือกตั้งสมาชิกสภาผู้แทนราษฎรไทยเป็นการทั่วไป พ.ศ. 2557 เขาได้สมัครรับเลือกตั้งในระบบบัญชีรายชื่อ สังกัดพรรคเพื่อไทย ลำดับที่ 69[6]

ในปี พ.ศ. 2556 เขาดำรงตำแหน่ง กรรมการการประปาส่วนภูมิภาค[7]